A dyke as a relic of Dutch settlement on the example of Vogla street in Wilanów
Abstract
The following text concerns the genesis and history of the transformation of Vogla street, historically located within the borders of the Wilanów Estate, a relic of Dutch settlement, currently one of the most intensely used roads in this part of Warsaw. Vogla street in its present shape was constructed in the 19th century, due to the intensification of Dutch settlements on the banks of Vistula. The settlers, adapting flood plains to agricultural purposes, introduced many forms of landscaping characteristic of their culture and tradition. Among them were roads reinforced with willow branches and stones, built on high embankments, sometimes planted along with poplars or willows. This kind of road was called by the Dutch settlers a trift, transformed in Polish into trytwa. Vogla street, and in particular its central part, surrounded by wetlands, is an example of a trytwa. It is currently one of the very few elements documenting the historical influence of the Dutch settlers’ culture on the development of the Wilanów landscape.
Keywords
cultural landscape; Dutch settlement; dyke
References
Akta tyczące się budowy tam, wału ochronnego nadwiślańskiego oraz komunikacji wewnętrznych w dobrach Wilanów [Files regarding the construction of dams, the Vistula embankment and internal communications in the Wilanów Estate]. Zarząd Główny Dóbr i Interesów Augusta Potockiego. Vol. II, 1861–1867. Archiwum Akt Dawnych, AGWIL, Seria 9.
Ataki i ovladiyenia pristupom 1.yu i 2.yu liniami ukreplenia, predmiyestiyem i gorodskim valom goroda Varshavy – 25.go i 26.go chisel Avgusta 1831.go goda [Attacks and possession by attack on the first and the second fortification lines, suburbs and city ramparts of the city of Warsaw – on the 25th and 26th of August 1831]. Biblioteka Narodowa (Ref. ZZK 9102).
CIOŁEK G. 1962: Odbudowa ogrodu [Restoration of the Wilanów Park]. Ochrona Zabytków 3 (58): 86–106.
Dobra Willanów, Lorenz Pachulski, 1859 [Wilanów Estate, Lorenz Pachulski, 1859]. Archiwum Akt Dawnych (Zb. Kart. 468-6, ark. 11, 16).
KACZYŃSKA M. 2011: Wpływ założenia pałacowo-ogrodowego w Wilanowie i jego założeń filialnych na przemiany krajobrazu [Impact of the palace and garden complex in Wilanów and its affiliate premises on landscape changes]. Wydawnictwo Sztuka Ogrodu. Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
Plan Ogrodów i Łąk wsi Zawady do Dóbr Wilanowskich należących [Plan of Zawady village Gardens and Fields belonging to Wilanów Estate]. Archiwum Akt Dawnych (Zb. Kart. 467-7).
Plan Regulacji Kępy Zawadowskiey należącey do JW. Aleksandra hrabi Potockiego, A. Zaleski, 1832 [Regulation plan of Kępa Zawadowska belonging to HE Aleksander count Potocki, A. Zaleski, 1832]. Archiwum Akt Dawnych (Zb. Kart. 466-17).
Plan von Denen König Güthern Villanow und Klein Powzin Fasanen, ca. 1730 [Plan of King Güthern Wilanów and Small Powsin pheasants, ca. 1730]. Dział Dokumentacji i Cyfryzacji Wilanów (Ref. 499).
Plan zabudowań Folwarku Wilanowa [Plan of Wilanów Manor buildings]. Archiwum Akt Dawnych (Zb. Kart. 476-34).
Planta Jeneralna Pałacu Wilanowskiego z ogrodem, ca. 1793, dziewiętnastowieczna kopia (?) [Overall plan of Wilanów Palace with garden, ca. 1793, the nineteenth-century copy (?)]. Archiwum Główne Akt Dawnych (Ref. 475-1).
SIKORA D. 2018: Wielkoobszarowa koncepcja krajobrazowa ferme ornée – nowe ustalenia do badań krajobrazu kulturowego Wilanowa [The ornamental farm as a large-area landscape concept – new findings in research on the cultural landscape of Wilanów]. Architektura Krajobrazu 1: 32–47.
STANASZEK Ł. 2014: Nadwiślańskie Urzecze: podwarszawski mikroregion etnograficzny [Vistula river Urzecze: an ethnographic microregion near Warsaw]. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Oddział w Czersku, Czersk.
SZAŁYGIN J. 2004: Katalog zabytków osadnictwa holenderskiego na Mazowszu [Catalog of monuments of the Dutch settlement in Mazovia]. Wydawnictwo DiG, Warszawa.
SZPANOWSKI P. 2015: Warstwy krajobrazu klucza wilanowskiego [Layers of the Wilanów key landscape]. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa.
Faculty of Civil and Environmental Engineering, Warsaw University of Life Sciences – SGGW Poland
https://orcid.org/0000-0002-7775-5722
