Landscape as the tool of coherence in the land management of rural communes
Abstrakt
Transformacja gospodarcza i społeczna obszarów wiejskich w Polsce po 1990 roku ujawnia się poprzez rozpad dotychczasowego porządku przestrzennego. Budowanie nowego ładu potrzebuje wizji, która przeciwdziałałaby złożonym przyczynom dezintegracji. Należą one do instytucjonalnej sfery strategii planistycznych oraz do obszaru codziennych praktyk. Stąd wniosek, że uzgodnienie celów i środków między strategiami polityki przestrzennej oraz taktykami użytkowników przestrzeni sprzyjałoby ochronie i zrównoważonemu kształtowaniu zasobów środowiska. Podejście, które scali obie wymienione płaszczyzny życia, może być skutecznie realizowane jedynie na płaszczyźnie krajobrazu oraz na poziomie gminy, w której przebiega rozwój lokalny. Treścią artykułu są przejawy i przyczyny deformacji krajobrazów wiejskich. Opisana została wiejskość krajobrazu w roli poszukiwanej wizji rozwoju oraz użyteczność narzędzi krajobrazu w zarządzaniu przestrzenią małej gminy.
Słowa kluczowe
krajobraz; wiejskość; zarządzaniu przestrzenią
Bibliografia
ASHWORTH G. 2015: Planowanie dziedzictwa. Wydawnictwo MCK, Kraków.
BERLEANT A. 2011: Wrażliwość i zmysły. Estetyczna przemiana świata człowieka. Wydawnictwo Universitas, Kraków.
CERTEAU M. 2008: Wynaleźć codzienność. Sztuki działania. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
CLIFFORD S., KING A. (Eds.) 1996: From place to place: maps and parish maps. Common Ground.
ECOVAST 2006: Landscape Identification. A Guide to Good Practice. Retrieved from: www.ecovast.org/papers/good_guid_e.pdf.
European Commision 2014: Programme of Infrastructure and Environment 2014–2020. Brussels.
GÓRKA A. 2012: Krajobrazy przestrzeni publicznych wsi. Zagadnienia projektowania i planowania ruralistycznego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
GÓRKA A. 2016: Krajobrazowy wymiar ruralistyki. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
KOWALEWSKI A., MORDASEWICZ J., OSIATYŃSKI J., REGULSKI J., STĘPIEŃ J., ŚLESZYŃSKI P. 2013: Raport o ekonomicznych skutkach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce. IGiPZ PAN, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Warszawa.
KOWICKI M. 2014: Rozproszenie zabudowy na obszarach Małopolski a kryzys kreatywności opracowań planistyczno-przestrzennych. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
MEINIG D.W. 1979: The Beholding Eye: Ten Versions of the Same Scene. In: D.W. Meinig, J.B. Jackson (Eds.) The Interpretation of Ordinary Landscapes: Geographical Essay. Oxford University Press, New York.
PAWŁOWSKA K. 2008: Przeciwdziałanie konfliktom wokół ochrony i kształtowania krajobrazu: partycypacja społeczna, debata publiczna, negocjacje. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
RAPOPORT A. 1990: The Meaning of the Built Environment: A Nonverbal Communication Approach. University of Arizona Press [reprint 1982]. Sage Publications, Beverly Hills.
SIKORA M. 2014: Modele sfery publicznej w świetle współczesnych problemów społecznych. Filo-Sofija 24: 43–63.
SZTOMPKA P. 2016: Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Znak, Kraków.
ŚLESZYŃSKI P., BAŃSKI J., DEGÓRSKI M., KOMORNICKI T., WIĘCKOWSKI T. 2007. Stan zaawansowania planowania przestrzennego w gminach. Prace Geograficzne 211. IGiPZ PAN, Warszawa.
TAYLOR Ch. 2001: Nowoczesne imaginaria społeczne. trans. from English A. Puchejda, K. Szymaniak. Znak, Kraków.
USHER S. (Ed.) 2016: Listy niezapomniane. Vol. 2. Trans. from Englih J. Małecki. SQN, Kraków.
WILCZYŃKI R. 2013: Podejścia top-down i bottom-up w rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. In: K. Heffner (Ed.) Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójnościi Unii Europejskiej: stare problemy i nowe wyzwania ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego. Studia KPZK PAN 154: 72–82.
ZAWADKA J. 2013: Opinie, preferencje, zachowania i oczekiwania turystyczne mieszkańców miast względem agroturystyki. Studia KPZK 162 (8): 139–153.
Faculty of Architecture, Gdansk University of Technology Polska
