Wstępne obsewcje występowania nasionnicy trześniówki (Rhagoletis cerasi L.) na czereśni ptasiej (Prunus avium L.) w sadach chronionych chemicznie i ekologocznych
Abstrakt
Nasionnica trześniówka ma duże znaczenie ekonomiczne w Polsce i na świecie. Porażenie owoców czereśni przez larwy tej muchówki może sięgać nawet 100%. Celem pracy było porównanie stopnia porażenia przez nasionnicę trześniówkę owoców dziko rosnącej czereśni ptasiej, odmian towarowych czereśni ‘Vanda’, ‘Summit’ i ‘Alex’ w sadzie chronionym chemicznie oraz ‘Regina’ w sadzie ekologicznym. Pominięcie zabiegów insektycydami w części sadu spowodowało wysoki stopień porażenia owoców niechronionych drzew. Uszkodzenie owoców późno dojrzewającej odmiany ‘Alex’ osiągnęło wartość 45%, a 52% na odmianie ‘Regina’ z sadu ekologicznego. Procent porażenia owoców przez nasionnicę był podobny bez względu na to, z jakiej części korony (dolnej, środkowej czy górnej) były zbierane owoce. Wczesność odmiany czereśni miała istotny wpływ na poziom porażenia owoców. Odmiany późne były silniej porażane przez nasionnicę niż odmiany średnio wczesne, co jest zgodne z wynikami innych autorów. W żadnym ze stanowisk nie znaleziono parazytoidów larw nasionnicy trześniówki. Dotyczyło to też stanowiska dzikiej czereśni ptasiej, w którym rok wcześniej odnotowano występowanie parazytoidów Psytallia carinata. Badania te powinny być kontynuowane w większej liczbie stanowisk z uwzględnieniem także parazytoidów poczwarek nasionnicy trześniówki.
Słowa kluczowe
Rhagoletis cerasi; system ochrony roślin; odmany czereśni; parazytoid
Bibliografia
BANDZO K., POPOVSKA M., BANDZO S. 2012: Influence of the time of first fruit color change and the duration of fruit ripening of cherry varieties on the infestation by R. cerasi. Agroznanje 13 (1): 39–46.
BOLLER E. 1966a: Beitrag zur Kenntnis der Eiablage und Fertilität der Kirschenfliege Rhagoletis cerasi L. Mitt. Schweiz. Entomol. Ges. 38: 195–202.
BOLLER E. 1966b: Der Einfluss natürlicher Reduktionsverfahren auf die Kirschenfliege Rhagoletis cerasi L. in der Nordwestschweiz, unter besonderer Berücksichtigung des Puppenstadiums. Schweiz. Landw. Forsch. 5: 154–210.
BOLLER E., PROKOPY R.J. 1976: Bionomics and management of Rhagoletis. Annu. Rev. Entomol. 21: 223–246.
DANIEL C. 2009: Entomopathogenic fungi as a new strategy to control the European cherry fruit fly Rhagoletis cerasi Loew (Diptera, Tephrtidae). Thesis. Universitat Munchen, Munich [typescript].
DANIEL C., GRUNDER J. 2012: Integrated management of European cherry fruit fly Rhagoletis cerasi (L.): Situation in Switzerland and Europe. Insects 7: 956–988.
FIMIANI P. 1983: Fimiani, P. Multilarval infestations by Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Trypetidae) in cherry fruits. In: R. Cavalloro (Ed.) Fruit flies of economic importance. Balkema, Rotterdam: 52–59.
GENTZ M.C., MURDOCH G., KING G.F. 2010: Tandem use of selective insecticides and natural enemies for effective, reduced-risk pest management. Biol. Control 52 (3): 208–215.
HOFFMEISTER T. 1993: The parasitoid complexes of frugivorous fruit flies of central Europe. In: M. Aluja, P. Liedo (Eds.) Fruit flies: Biology and management. Springer, New York: 125–127.
KEPENEKCI I., HAZIR S., ÖZDEM A. 2015: Evaluation of native entomopathogenic nematodes for the control of the European cherry fruit fly Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae) larvae in soil. Turk. J. Agric. For. 39: 74–79.
KOVANCI O.B, KOVANCI B. 2006: Effect of altitude on seasonal flight activity of Rhagoletis cerasi flies (Diptera: Tephritidae). Bull. Entomol. Res. 96: 345–351.
LUX S.A., WNUK A., VOGT H., BELIEN T., SPORNBERGER A., STUDNICKI M. 2016: Validation of individual-based Markov-like stochastic process model of insect behavior and a “Virtual Farm” Concept for enhancement of site-specifi c IPM. Front. Physiol. 7: #363. doi: 10.3389/fphys.2016.00363
ŁĘSKI R. 1963: Studia nad biologią i ekologią nasionnicy trześniówki Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Trypetidae). Pol. Pismo Entomol. Ser. B. 3–4:153–240.
MACIESIAK A., OLSZAK R.W. 2009: Występowanie nasionnicy trześniówki (Rhagoletis cerasi L.) w sadach czereśniowych i wiśniowych oraz problemy jej zwalczania. Prog. Plant Prot. 49 (3): 1200–1204.
MONAKO R. 1984: L’Opius magnus Fischer (Braconidae), parassita di Rhagoletis cerasi L. su Prunus mahaleb. Entomologica 19: 75–80.
MORAITI C.A., PAPADOPOULOS N.T. 2017: Obligate annual and successive facultative diapause establish a bet-hedging strategy of Rhagoletis cerasi (Diptera: Tephritidae) in seasonally unpredictable environments. Physiol. Entomol. 42: 225–231.
MORAITI C.A., NAKAS C.T., PAPADOPOULOS N.T. 2012: Pupal dormancy is associated with significant fitness cost for adults of Rhagoletis cerasi (Diptera: Tephritidae). J. Insect Physiol. 58: 1128–1135.
MORAITI C.A., NAKAS C.T., PAPADOPOULOS N.T. 2014: Diapause termination of Rhagoletis cerasi pupae is regulated by local adaptation and phenotypic plasticity: Escape in time through bet-hedging strategies. J. Evol. Biol. 27: 43–53.
OLSZAK, R.W., MACIESIAK A. 2004: Problem of cherry fruit fly (Rhagoletis cerasi) in Poland – flight dynamics and control with some insecticides. Integrated plant protection in stone fruit. IOBC/WPRS Bulletin 27 (5): 91–96.
PAPADOPOULOS N.T., KATSOYANNOS B.I., CAREY J.R. 2002: Demographic parameters of the Mediterranean fruit fly (Diptera: Tephritidae) reared in apples. Ann. Entomol. Soc. Am. 95 (5): 564–569.
PRABHAKER N., CASTLE S.J., NARANJO S.E., TOSCANO N.C., MORSE J.G. 2011: Compatibility of two systemic neonicotinoids, imidacloprid and thiamethoxam, with various natural enemies of agricultural pests. J. Econ. Entomol. 104 (3): 773–781.
ROZPARA E., BADOWSKA-CZUBIK T., KOWALSKA J. 2010: Problemy ochrony ekologicznej uprawy śliwy i czereśni przed szkodnikami. J. Res. Appl. Agric. Engng 55 (4): 73–75.
SAULICH A.Kh. 2010: Long life cycles in insects. Entomol. Rev. 90 (9): 1127–1152.
SMIT J., REIJNEN B., STOKVIS F. 2013: Half of the European fruit fly species barcoded (Diptera, Tephritidae); a feasibility test for molecular identification. Zookeys 365: 279–305.
STAMENKOVIĆ S., PERIĆ P., MARČIĆ D., ILIĆ N. 2011: Biology, harmfulness and control of Cherry fruit lly (Rhagoletis cerasi L.) in Serbia. In: Book of abstacts II BSFG – Fruit Quality, Health and Environment, Pitesti, Romania: 63.
STAMENKOVIĆ S., PERIĆ P., MILOŠEVIĆ D. 2012: Rhagoletis cerasi Loew (Diptera: Tephritidae) Biological Characteristics, Harmfulness and Control. Pestic. Phytomed. (Belgrade) 27 (4): 269–281.
TAMM L., HASELI A., FUCHS J.G., WEIBEL F.P., WYSS E. 2004: Organic Fruit Production in Humid Climates of Europe: Bottlenecks and New Approaches in Disease and Pest Control. Acta Hort. 638: 333–339.
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin [Act of 8 March 2013 on plant protection products]. Journal of Laws 2013, item 455.
VALLO V., REMUND U., BOLLER E.F. 1976: Storage conditions of stockpiled diapausing pupae of Rhagoletis cerasi for obtaining high emergence rates. Entomophaga 21: 251–256.
WHITE I.M., ELSON-HARRIS M.M. 1992: Fruit flies of economic significance: their identification and bionomics. CAB International, Oxon.
ZWÖLFER H. 1983: Life systems and strategies of ressource exploitation in tephritids. In: R. Cavalloro (Ed.) Fruit flies of economic importance. Balkema, Rotterdam: 16–30.
Faculty of Horticulture, Biotechnology and Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences – SGGW Polska
Faculty of Horticulture, Biotechnology and Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences – SGGW Polska
Faculty of Horticulture, Biotechnology and Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences – SGGW Polska
